Kombucha Çayı Nedir?

Kombucha, maya ve bakterilerin simbiyotik ilişkisiyle oluşan “çay mantarının’’ şeker ve çayla fermantasyonuyla üretilen, hafif tatlı gazlı ve asidik özellikte bir içecektir. Geçmiş zamanlarda çoğunlukla Çin, Rusya ve Almanya’da tüketilen kombucha çayı günümüzde tüm dünyada yaygın olarak tüketilmeye başlanmıştır. Kombucha’nın metabolik bozukluklar, atheroskleroz, artrit, diyabet, yorgunluk, stres, yaşlılık ve hatta kanserin tedavisinde kullanıldığı bilinmektedir.

Kombucha Nasıl Yapılır, Fermantasyon Hangi Ortamda Gerçekleşir ve
Saklama Koşulları Nasıl Olmalıdır?
Kombucha’nın hazırlanması esnasında havadan bulaşabilen küfler ve patojen organizmalardan kontaminasyonu önlemek için steril cam kaplar kullanılmaktadır. Kombucha çoğu zaman taze kaynayan suya siyah çay yapraklarının ilave edilip, sükroz (çay şekeri) ile tatlandırıldıktan sonra yaklaşık 10 dakika demlendirilmesiyle hazırlanmaktadır. Çay yaprakları uzaklaştırıldıktan sonra çay, oda ısısında soğutulmakta ve daha önce mevcut mikrobiyal koloni (Kombucha mantarı) ile fermente edilen Kombucha’nın yaklaşık 100 ml’si ilave edilmektedir. Sonrasında temiz pamuklu bir bez ile üstü örtülür, oda sıcaklığında yaklaşık 7-10 gün saklanmaktadır. Fakat, 10 günden fazla fermantasyona bırakılırsa asidite zararlı seviyelere çıkabilmektedir. Fermantasyon sırasında, yüzeyde oluşan yavru mantar çaydan alınır ve az miktarda fermente çay içerisinde saklanmaktadır. Temiz tülbetten süzülen ve içime hazırlanan Kombucha cam şişede 4 derecede saklanmaktadır. Kombucha’nın cam, porselen ya da seramik kaplarda saklanması ve kullanılması önerilmektedir. Bunun sebebi bazı dekoratif kaselerin cilalarında, seramiklerde kullanılan pigmentlerde, yüksek düzeyde okside kurşun bulunmasından dolayı bu tür kapların da çayın saklanmasında kullanılmaması gerektiği bilinmektedir.

Kombucha Çayı’nın Yararları

Kombucha’nın temel biyokimyasının büyük oranı bilinmemekle beraber, şimdiye kadar bildirilen çeşitli yararlı etkileri vardır. Kombucha antibiyotik etkiye sahiptir, gastrik ve intestinal aktiviteli düzenler, laksatif etkisi vardır, eklem romatizmasını iyileştirir, immun sistemi destekler, gut ve hemoroidleri iyileştirir, kolesterol düzeyini ayarlar, atherosklerozisi önler, toksinlerin atılımı ve kanın temizlenmesini sağlar, diyabetin düzelmesine yardımcı olur,
stresle mücadeleyi destekler, yaşlanma etkilerini azaltır, vücudu zinde tutar ve kanseri de tedavi edebilmektedir.

Kombucha Çayı’nın Zararları

Kombucha’nın toksik etkilerinden de söz edilmelidir fakat Kombucha’nın gözlenen toksisiteden direkt sorumlu olduğuna dair bilimsel kanıtlar bulunmamaktadır. Genellikle zayıflamak isteyen bireylerde besin alımının azalmasıyla ağırlık kaybının daha az olması, bu bireylerde Kombucha çayının dikkatsizce daha fazla dozlarda tüketilmesine sebep olabilmektedir. Sıvı alımındaki azalma sonucuyla beraber iştahsızlık oranlarında artma olabileceğinden dolayı çeşitli besinsel eksikliklere yol açabilmektedir. Özellikle de bu bireylerde Kombucha çayını uzun süreli içmeye sürükleyebilir. Bu sebeplerden dolayı bu içeceğin dikkatli dozlarda kullanılması gerekmektedir.

     Yapılan bazı çalışmalarda, aside duyarlı olan insanların bazı alerjik reaksiyonları ve renal yetersizliklerin görüldüğü ve çayın tüketimine son verildiğinde ya da dozunda azalmaya gidildiğinde bu şikayetlerinin düzeldiği belirtilmektedir. Kombucha’nın evlerde steril olmayan koşullarda hazırlanmasının mikroorganizmalar hatta sporlu olan mikroorganizmalarla kontaminasyon oluşturabileceği ve bunun da bazen ölümcül
olabileceği bildirilmektedir.

Yapılan farklı bir çalışmada ise, Kombucha tüketimine bağlı olduğu düşünülen alerji, sarılık, baş-boyun ağrısı, mide bulantısı, kusma gibi yan etkiler olduğu bildirilmiştir. Bu oluşan yan etkilerin Kombucha ile mi ilgili olduğu ya da kontaminantlarla mı ilgili olduğu bilimsel olarak kanıtlanmamıştır. Asidik bir içecek olan bu Kombucha çayı seramik kaplarda kullanılan ciladan kurşunu uzaklaştırması sebebiyle semptomatik kurşun zehirlenmesi de
tespit edilmektedir.

Stj.Dyt. Ceyda Selek & Diyetisyen Hilal Yaman

MK Psikoloji ve Diyet Kliniği Isparta

 

 

Mk Psikoloji ve Diyet Kliniği ‘nin diğer yazılarını okumak için tıklayın. Konu hakkında daha detaylı bilgi almak için buraya tıklayabilirsiniz.

Konu hakkında bilgilendirme konusunda soru veya görüşleriniz olursa lütfen bizlere iletişim sayfamızdan ulaşın.